KINA'nın Tıptaki Yeri!

Kınanın Tıptaki Yeri

Kına, Lawsonid inermiş bitkisinin kuru tularak toz haline getirilmiş olan yapraklarından elde edilir. Kına % 0,7 tanen, % 7,8 reçineli bileşikler, % 1 naftakinon türevleri, bilhassa Lawsone (2—hydroxy - 1,4 naphtoquinon) gibi kimyevi’ maddeler ihtiva etmektedir. (1)

Kınanın yakıldığı yerlerle, mantar hastalıklarının oluştuğu yerler arasında bir münasebet vardır. Bu bölgeler; ‘saç, parmak arası, ayak tabanı, avuç ve tırnaktır. Kına çok eskilerden beri bu bölgelere sürülmektedir. Gelenek ve dinin tesiriyle bu mazi çok gerilere uzanmaktadır. Kına yakılmasının terk edilmesiyle el ve ayaklarda mantarlann arttığı hususuna Prof. Dr. Lütfü Tat tarafından dikkat çekilmiştir.

Vural ve arkadaşları bu dikkat çekilme üzerine kınanın dermatofitler üzerine tesirini araştırmışlardır (2). Nebsan kınası, 67 Dermatofit menşei üzerine besiyerine % 2 (1l50) nispetinde katıldığı zaman ve üç tnichophyton türüne de % 1 nisbetinde katıldığında üremeyi önleyici tesir yaptığını buluyorlar. Böylece kınanın mantar hastalıkları tedavisindeki yeri bir kere daha ispatlanmış olunuyor. Araştırıcılar kınanın bu tesirini içindeki Lawsone (2—hydroxy - 1,4 naphthoquinone) maddesi ile yaptığını göstermiştir.

Lawsone ‘nin (% 0,05) yoğunlukta, bütün dermatofitlenin üremesini önlediği tespit edilmiştir. Manini ve arkadaşları 1:15000 nispetinde Lawsone’in Stafilokokus durevs denen mikrobun üremesini önlediğini de tespit etmişlerdir. Yani kınanın mantar hastalıklarının yanısıra bazı mikrobik hastalıklarda da tesirli olabileceği ortaya çıkmış oluyor. Marini tesir tarzını şöyle izah eder:
Yukarıda ifade edilen nisperte Lawsone ile kinonlaramin oasitler üzerinde dehidrojenasyon yoluyla tesir eder (3) . Saç boyaları alerji yaptığı halde, tek alerji yapmıyan saç boyası kınadır (4) .

Kowalik ve arkadaşları kınanın, penicillium, cladosporium ve alternaria cinsi mantarlara tesirli olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar bu tesirin kınanın içindeki naphtoquinone ile olduğunu ifade etmektedirler (5) .

Foote ve arkadaşları ise Lawsone ‘un Monilia fructicola üzerine kınanın tesirini göstermişlerdir (6) . 14 asır önce kınanın tesini üzerine şu ulvi sözler söylenmiştir:

“Saçınıza, sakalınıza, vücuttaki yaralara kına yakınız!”(h.s)

*Dr. Polat HAS -Sızıntı-